Occasionele inkomsten

Als je een zelfstandige activiteit verricht die geen beroepsactiviteit is, kun je daarvoor occasionele inkomsten krijgen. Het kan bijvoorbeeld gaan over een ambtenaar die in zijn vrije tijd schildert en uitzonderlijk een werk verkoopt. 

Het is in de praktijk niet makkelijk om de grens te trekken tussen een occasionele activiteit en een beroepsactiviteit. Er is nogal wat rechtspraak over deze kwestie.

Je moet er dan ook heel voorzichtig mee zijn. Als de fiscus of de administratie van de sociale zekerheid oordelen dat er sprake is van beroepsinkomsten, riskeer je achterstallen en boetes te moeten betalen.  

Criteria zijn voornamelijk:    

• Uitzonderlijk versus regelmatig: Het moet gaan om een uitzonderlijke activiteit. Als je bijvoorbeeld enkele schilderijen verkoopt en het jaar nadien opnieuw, kan de administratie oordelen dat er sprake is van een regelmatige activiteit. 
• De omvang van de activiteit  
• De bedoeling om een inkomen te verwerven. Het is de bedoeling die telt, niet het resultaat. De vraag is niet zozeer of je winst maakt, maar of dat (op termijn) de bedoeling is. 
• De voorbereiding en organisatie die ermee gepaard gaat 
• De investering 
• Het verband met je beroepsactiviteit, bijvoorbeeld een acteur die een opleiding geeft over omgang met klanten, waar zijn ervaring als acteur bij te pas komt.  

Je betaalt geen sociale bijdragen op occasionele inkomsten. Dat brengt mee dat je er ook geen rechten mee opbouwt in de sociale zekerheid.  

Je bezorgt je klant een ontvangstbewijs of een nota voor zijn boekhouding, met vermelding van je gegevens (naam, adres, rijksregisternummer, rekeningnummer), zijn gegevens (naam, adres, eventueel ondernemingsnummer) en de betalingstermijn. 

Occasionele inkomsten worden belast tegen 33 % (+ gemeentebelastingen), tenzij de hoogste schijf van het progressieve tarief dat geldt voor je beroepsinkomsten lager is. 

Er is geen forfaitaire kostenaftrek. Je moet dus je eventuele kosten kunnen bewijzen. 

Er is geen btw van toepassing.

Occasionele prestaties aan artiesten (van meer dan 250 euro) worden door de opdrachtgever vermeld op een fiscale fiche 281.50 onder vak 3, b Erelonen.

Inkomsten als zelfstandige  

Je kunt occasionele inkomsten combineren met inkomsten als zelfstandige, als er geen verband is tussen beide activiteiten. Bijvoorbeeld een zelfstandige fotograaf die occasioneel een yogacursus geeft. 

Inkomsten als werknemer 

Je kunt occasionele inkomsten combineren met inkomsten als werknemer, als er geen verband is tussen beide activiteiten. Bijvoorbeeld een verpleger die occasioneel een yogacursus geeft. 

Amateurkunstenvergoeding (AKV) 

Je kunt vergoed worden met de AKV én occasionele inkomsten verwerven, maar niet voor dezelfde activiteit. Het is niet de bedoeling dat je met occasionele inkomsten het maximumbedrag van de AKV omzeilt. Overigens bestaat het risico dat de activiteit in dat geval beschouwd zou worden als een beroepsactiviteit.   

Inkomsten uit auteursrechten of naburige rechten 

Als je werken creëert of uitvoert of muziek- of filmopnames maakt die beschermd zijn door het auteursrecht of door naburige rechten, en je geeft toelating aan anderen om je werk te exploiteren (te kopiëren, publiceren, opvoeren, uitzenden enz.), kun je daarvoor, bovenop de vergoeding voor je prestatie, auteursrechten of naburige rechten krijgen. 

Vrijwilligersvergoeding 
 
Je kunt vrijwilligersvergoedingen  krijgen én occasionele inkomsten verwerven, maar niet voor dezelfde activiteit. Het is niet de bedoeling dat je met occasionele inkomsten het maximumbedrag van de vrijwilligersvergoeding omzeilt. Overigens bestaat het risico dat de activiteit in dat geval beschouwd zou worden als een beroepsactiviteit.    

Pensioen 
 
Als gepensioneerde werknemer of zelfstandige, mag je onbeperkt bijverdienen vanaf 65 jaar of na een loopbaan van 45 jaar. Als je jonger bent dan 65 jaar of geen loopbaan hebt van 45 jaar, kunnen je inkomsten een invloed hebben op je pensioen. Inkomsten uit artistieke activiteiten hebben echter geen invloed op je pensioen. Voor gepensioneerde ambtenaren geldt dit enkel voor je nominaal pensioen, niet voor het supplement op je pensioen.   

Werkloosheid 
 
Als je een activiteit verricht waarvoor je een occasioneel inkomen krijgt, moet je die vooraf aanduiden op je controlekaart, zelfs als je tijdens het weekend of op een wettelijke feestdag aan de slag bent en ongeacht het uur. 

De RVA kan oordelen dat je activiteit niet occasioneel is, maar een beroepsactiviteit, met alle gevolgen vandien hiervan. Om problemen te vermijden, kun je vooraf vragen of de activiteit verenigbaar is met je uitkeringen (formulier C 45 C). 

Arbeidsongeschiktheidsuitkering 
 
Als je een arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgt (als werknemer of als zelfstandige), heb je de toelating nodig van de adviserende geneesheer van de mutualiteit om te mogen werken. De geneesheer kan beslissen om de arbeidsongeschiktheid te beëindigen, als hij oordeelt dat je niet langer minstens 50% arbeidsongeschikt bent. Slechts uitzonderlijk zal je inkomen geen invloed hebben op je uitkering. 

Loopbaanonderbreking 
 
Occasionele inkomsten hebben geen invloed op je onderbrekingsuitkeringen. 

Tijdskrediet 
 
Occasionele inkomsten hebben geen invloed op je onderbrekingsuitkeringen.

Je kunt occasionele inkomsten krijgen voor prestaties in het buitenland, als de Belgische sociale zekerheid en fiscaliteit van toepassing zijn. Eventueel zul je een visum en een arbeidsvergunning nodig hebben.

Wat met verzekeringen voor individuele cultuurwerkers en freelancers? Bekijk hier ons webinar: